Günlük Kullanımda Kullanılan Alet ve Edevatlarımız

Tazlar da kullanılan aletlerin isimleri doğal isimlerdir. Örneğin (şıklak) kapıyı çarken şıklağa baştığınız da ‘şık’ sesini bıraktığınız da, ‘lak’ sesini duyabilirsiniz…

 

ALET EDAVATLAR AÇIKLAMA
ATGI :  kadınların başlarının üzerine aldıkları şal şeklinde kalın kumaş
BAĞCIK,AĞIZ BAĞI :  çuvalların ağzını bağlamaya yarayan ip.
BİŞİ DIĞANI :  yanlarında iki tane kulbu olan ve içinde bişi yapılan büyük derin bakır tava
BİŞİRGEÇ :  gatmer, yufka, sac bükmesi,vs yapılırken pişirilen hamurun diğer yüzünü çevirmeye yarayan alet
BODUÇ :  testi, toprak su kabı.
BURGU : elle çevirerek çalışan delgeç matkap
CARCUR :  fermuar, silahın şarjörü.
CEMBER :  baş örtüsü,tülbent
CIZLAVAT :  lastik ayakkabı
ÇAPA PALTA : iki yüzlü olarakta adlandırılan bir tarafı dikey bir tarafı yatay olarak kullanılabilen balta
ÇUVALDIZ :  halı,kilim,heybe,torba,çuval ağzı dikmeye yarayan büyük iğne.
DAYAK :  meyvesi bol olduğu zaman meyve ağaçlarının altına dalların kırılmasını önlemek için konulan destek.- kapının arkasına konulan herhangi bir ağaç. – tırkaz.
DEDELİ DENEK,DEDE DEYNEĞİ :  baston.
DENEK(DEYNEK) :  sopa
DESDİ :  testi, evlerde veya tarlaya su götürmek için kullanılan topraktan yapılmış su kabı.
DIĞAN :  tava
DOLAK :  yünden dokuma tezgahlarında elde dokunan  20-30 cm genişliğinde takriben 1 m. boyunda çarık giymeden  önce ayaklara sarılan dokuma.boyun atkısı, kaşkol.
DUTGU,DUTGEÇ :  sıcak tencereyi ateşin üzerinden almaya yarayan bezden veya keçeden yapılmış tutacak
DÜBEK,DİBEK :  taştan yapılan,içinde buğdayların kabuğunun çıkması için dövülen büyük havan( köyümüzde cami ile ganilerin evlerinin arasında bir tane vardır)
DÜMBELEK :  darbuka
ENTERİ :  entari,tek parça uzun kollu veuzun etekli kadın kıyafeti.
ERİŞ İPİ :  halı veya kilim dokurken ana çözgü ipi.
ESIRAN :  elsıyıran, hamurla ekmek, börek yaparken kullanılan bir çeşit spatula.
EZE :  kibrit
EZE GABI :  kibrit kutusu
FALLE :  fanila, sweat shırt,kazak türü giysilere verilen genel ad.
FENER :  tenekeden yapılmış,gazyağı yakılan,fitil ve alevi cam fanusla korunup,rüzgarla sönmeyen aydınlatma aracı.
FİTİL :  idare, fener ve gaz lambasına takılan ve dipteki gaz yağını emerek yanan,pamuktan yapılmış bez
GALBIR :  bulgur, düyü, göce gibi gıda maddelerini elemeye yarayan orta boy elek.
GAVATA :   içine ağda denilen tatlının konulduğu,ağaçtan yapılmış yuvarlak, kapaklı saklama kabı.
GAYIŞ :  kemer
GAZAN ENİĞİ :  küçük kazan
GUŞANE :  genellikle tarlaya vs çorba veya sulu yemekleri taşımaya yarayan kapaklı, derince bakır yemek kabı
GÜMNÜ :  küçük ebatlı toprak küp.
HALKA :  çoban köpeklerinin boynuna takılan,ucu sivri demirlerle çevrili bir tür tasma.
HARANI :  büyük bakır tencere
HARAR :  büyük çuval
HELKE :  kova
IBIRIK, IBRIK : ibrik, plastik veya topraktan yapılmış küçük su kabı.
İDARE :  tenekeden koni şeklinde yapılmış içine gaz yağı konularak yakılan aydınlatma aracı.
İLGİ :   genellikle çobanların torbalarını vücutlarına bağlamak için kullandığı ağaçtan yapılmış bir alet. (kopça)
İLİSDİR :  kevgir, makarna süzgeci
İLİYAN,İLİYEN :  leğen
KERTİKLİ SAHAN :  kenarları oyuk ,desenli bakır tabak.
KES :  köy fırınında fırını yakarken kullanılan; iri saman taneleri,çamyaprakları (pür) vs den oluşan yakacak maddeleri
KİRKİT :  halı veya kilim (ısdar) dokurken ilmekleri sıkıştırmaya yarayangenelde meşe ağacı veya başka sert ağaçlaardan yapılan alet.
KİRMAN :  yün eğirmeye yarayan alet.
KUPA :  bardak,su veya çay bardağı.
KÜP :  topraktan yapılmış içine kuru gıda maddeleri konan elips şeklinde büyük kap.
MADIRGA :  en az 1 kg ağırlığında büyük çekiç.
MIH,MIK :  büyük çivi
OKLAĞI :  oklava
ÖRS – KEKEÇ :  çayır veya tarlada ekin biçilirken körelen ve ağzı kalınlaşan tırpanların ağzını çekiçle döverek inceltip düzeltmeye yarayan alet.
PERİ :  küçük çivi
SAHAN :  tabak
SAPBAN :  her iki ucuna ip bağlanmış,taş atmaya yarayan,deri veya keçe den yapılmış sapan.
SERGEN :  buz dolabının olmadığı zamanlarda köyde buzdolabı niyetine kullanılan etrafı telle çevrili, kapalı raflı dolap.( tel dolap )
SOLLUK :  genelde demirden yapılmış kaldıraç.
SÖNGE :   köy fırınında ekmeklerin pişirildiği iç kısmının temizlendiği paspas şeklinde bir ağacın ucuna bağlanmış bez.
SÜRGÜ :  kapıların arkasında kapıları içeriden kilitlemeye ve dışarıdan başkasının girmesini engellemeye yarayan ağaçtan kapılmış kilit
SÜRÜYEÇ :  bulaşık yıkarken kullanılan,bulaşık süngeri niyetine kullanılan bez.
ŞIKLAK :  eski ağaç kapıların  açılıp kapatılması için kapı kolunda bulunan ve baş parmakla bastırılarak hareket ettirilen mekanizma
TALİS :  büyük kahverengi çuval.
TARA :  ucu eğri veya düz satır .
TOKA :  daire şeklinde yuvarlak bir demir parçası ,genellikle zincirlerde kullanılır.
YASDIĞEÇ :  üzerinde hamur açmaya yarayan dikdörtgen biçiminde ağaçtan yapılmış bir nesne.
YURGU :  dameşlardaki toprakları sıkıştırarak alta su geçmesini önlemek için kullanılan silindir biçiminde taş.
ZİKGE :  at eşek gibi hayvanları herhangi bir yere sabitlemeye yarayan 3 – 5 m uzunluğunda zinciri olan 20-30 cm uzunluğunda ucu sivri demir.