Günlük Kullanımda Kullanılan Alet ve Edevatlarımız
Tazlar da kullanılan aletlerin isimleri doğal isimlerdir. Örneğin (şıklak) kapıyı çarken şıklağa baştığınız da ‘şık’ sesini bıraktığınız da, ‘lak’ sesini duyabilirsiniz…
ALET EDAVATLAR | AÇIKLAMA |
ATGI : | kadınların başlarının üzerine aldıkları şal şeklinde kalın kumaş |
BAĞCIK,AĞIZ BAĞI : | çuvalların ağzını bağlamaya yarayan ip. |
BİŞİ DIĞANI : | yanlarında iki tane kulbu olan ve içinde bişi yapılan büyük derin bakır tava |
BİŞİRGEÇ : | gatmer, yufka, sac bükmesi,vs yapılırken pişirilen hamurun diğer yüzünü çevirmeye yarayan alet |
BODUÇ : | testi, toprak su kabı. |
BURGU : | elle çevirerek çalışan delgeç matkap |
CARCUR : | fermuar, silahın şarjörü. |
CEMBER : | baş örtüsü,tülbent |
CIZLAVAT : | lastik ayakkabı |
ÇAPA PALTA : | iki yüzlü olarakta adlandırılan bir tarafı dikey bir tarafı yatay olarak kullanılabilen balta |
ÇUVALDIZ : | halı,kilim,heybe,torba,çuval ağzı dikmeye yarayan büyük iğne. |
DAYAK : | meyvesi bol olduğu zaman meyve ağaçlarının altına dalların kırılmasını önlemek için konulan destek.- kapının arkasına konulan herhangi bir ağaç. – tırkaz. |
DEDELİ DENEK,DEDE DEYNEĞİ : | baston. |
DENEK(DEYNEK) : | sopa |
DESDİ : | testi, evlerde veya tarlaya su götürmek için kullanılan topraktan yapılmış su kabı. |
DIĞAN : | tava |
DOLAK : | yünden dokuma tezgahlarında elde dokunan 20-30 cm genişliğinde takriben 1 m. boyunda çarık giymeden önce ayaklara sarılan dokuma.boyun atkısı, kaşkol. |
DUTGU,DUTGEÇ : | sıcak tencereyi ateşin üzerinden almaya yarayan bezden veya keçeden yapılmış tutacak |
DÜBEK,DİBEK : | taştan yapılan,içinde buğdayların kabuğunun çıkması için dövülen büyük havan( köyümüzde cami ile ganilerin evlerinin arasında bir tane vardır) |
DÜMBELEK : | darbuka |
ENTERİ : | entari,tek parça uzun kollu veuzun etekli kadın kıyafeti. |
ERİŞ İPİ : | halı veya kilim dokurken ana çözgü ipi. |
ESIRAN : | elsıyıran, hamurla ekmek, börek yaparken kullanılan bir çeşit spatula. |
EZE : | kibrit |
EZE GABI : | kibrit kutusu |
FALLE : | fanila, sweat shırt,kazak türü giysilere verilen genel ad. |
FENER : | tenekeden yapılmış,gazyağı yakılan,fitil ve alevi cam fanusla korunup,rüzgarla sönmeyen aydınlatma aracı. |
FİTİL : | idare, fener ve gaz lambasına takılan ve dipteki gaz yağını emerek yanan,pamuktan yapılmış bez |
GALBIR : | bulgur, düyü, göce gibi gıda maddelerini elemeye yarayan orta boy elek. |
GAVATA : | içine ağda denilen tatlının konulduğu,ağaçtan yapılmış yuvarlak, kapaklı saklama kabı. |
GAYIŞ : | kemer |
GAZAN ENİĞİ : | küçük kazan |
GUŞANE : | genellikle tarlaya vs çorba veya sulu yemekleri taşımaya yarayan kapaklı, derince bakır yemek kabı |
GÜMNÜ : | küçük ebatlı toprak küp. |
HALKA : | çoban köpeklerinin boynuna takılan,ucu sivri demirlerle çevrili bir tür tasma. |
HARANI : | büyük bakır tencere |
HARAR : | büyük çuval |
HELKE : | kova |
IBIRIK, IBRIK : | ibrik, plastik veya topraktan yapılmış küçük su kabı. |
İDARE : | tenekeden koni şeklinde yapılmış içine gaz yağı konularak yakılan aydınlatma aracı. |
İLGİ : | genellikle çobanların torbalarını vücutlarına bağlamak için kullandığı ağaçtan yapılmış bir alet. (kopça) |
İLİSDİR : | kevgir, makarna süzgeci |
İLİYAN,İLİYEN : | leğen |
KERTİKLİ SAHAN : | kenarları oyuk ,desenli bakır tabak. |
KES : | köy fırınında fırını yakarken kullanılan; iri saman taneleri,çamyaprakları (pür) vs den oluşan yakacak maddeleri |
KİRKİT : | halı veya kilim (ısdar) dokurken ilmekleri sıkıştırmaya yarayangenelde meşe ağacı veya başka sert ağaçlaardan yapılan alet. |
KİRMAN : | yün eğirmeye yarayan alet. |
KUPA : | bardak,su veya çay bardağı. |
KÜP : | topraktan yapılmış içine kuru gıda maddeleri konan elips şeklinde büyük kap. |
MADIRGA : | en az 1 kg ağırlığında büyük çekiç. |
MIH,MIK : | büyük çivi |
OKLAĞI : | oklava |
ÖRS – KEKEÇ : | çayır veya tarlada ekin biçilirken körelen ve ağzı kalınlaşan tırpanların ağzını çekiçle döverek inceltip düzeltmeye yarayan alet. |
PERİ : | küçük çivi |
SAHAN : | tabak |
SAPBAN : | her iki ucuna ip bağlanmış,taş atmaya yarayan,deri veya keçe den yapılmış sapan. |
SERGEN : | buz dolabının olmadığı zamanlarda köyde buzdolabı niyetine kullanılan etrafı telle çevrili, kapalı raflı dolap.( tel dolap ) |
SOLLUK : | genelde demirden yapılmış kaldıraç. |
SÖNGE : | köy fırınında ekmeklerin pişirildiği iç kısmının temizlendiği paspas şeklinde bir ağacın ucuna bağlanmış bez. |
SÜRGÜ : | kapıların arkasında kapıları içeriden kilitlemeye ve dışarıdan başkasının girmesini engellemeye yarayan ağaçtan kapılmış kilit |
SÜRÜYEÇ : | bulaşık yıkarken kullanılan,bulaşık süngeri niyetine kullanılan bez. |
ŞIKLAK : | eski ağaç kapıların açılıp kapatılması için kapı kolunda bulunan ve baş parmakla bastırılarak hareket ettirilen mekanizma |
TALİS : | büyük kahverengi çuval. |
TARA : | ucu eğri veya düz satır . |
TOKA : | daire şeklinde yuvarlak bir demir parçası ,genellikle zincirlerde kullanılır. |
YASDIĞEÇ : | üzerinde hamur açmaya yarayan dikdörtgen biçiminde ağaçtan yapılmış bir nesne. |
YURGU : | dameşlardaki toprakları sıkıştırarak alta su geçmesini önlemek için kullanılan silindir biçiminde taş. |
ZİKGE : | at eşek gibi hayvanları herhangi bir yere sabitlemeye yarayan 3 – 5 m uzunluğunda zinciri olan 20-30 cm uzunluğunda ucu sivri demir. |